جوشکاری تیگ یکی از فرایندهای حیاتی در صنایع مختلفه که اتصال دائمی بین قطعات فلزی ایجاد می‌کنه. روش‌های مختلفی برای جوشکاری وجود داره که هر کدوم مزایا و معایب خاص خودشون رو دارن. یکی از پیشرفته‌ترین و دقیق‌ترین این روش‌ها، جوشکاری تیگ پالسی (TIG Pulse Welding) یا جوشکاری آرگون پالسی هست.
در این مقاله جامع، به طور کامل به بررسی جوشکاری تیگ پالسی می‌پردازیم. از تعریف و اصول اولیه گرفته تا کاربردها، مزایا، تجهیزات مورد نیاز و نکات کلیدی، همه چیز رو در مورد این روش جوشکاری خواهید آموخت.
جوشکاری تیگ پالسی نوعی جوشکاری قوس تنگستن تحت پوشش گاز محافظ (GTAW) هست که در اون، جریان جوشکاری به صورت پالسی (ضربانی) اعمال میشه. در جوشکاری تیگ معمولی، جریان به صورت پیوسته و یکنواخت هست، اما در جوشکاری تیگ پالسی، جریان بین دو سطح جریان بالا (پیک) و جریان پایین (پایه) به طور متناوب تغییر می‌کنه. این نوسان جریان، کنترل بیشتری روی حوضچه مذاب و قوس جوشکاری ایجاد می‌کنه و مزایای زیادی به همراه داره و به شدت برای جوشکاری فلزات نازک مناسبت است.
ویدئو آموزش جوشکاری تیگ پالسی
1. ایجاد قوس: در جوشکاری تیگ، قوس الکتریکی بین الکترود تنگستن (غیر مصرفی) و قطعه کار برقرار میشه.
2. گاز محافظ: برای جلوگیری از اکسید شدن و آلودگی حوضچه مذاب، از گاز محافظ (معمولاً آرگون) استفاده میشه.
3. جریان پالسی: در جوشکاری تیگ پالسی، جریان به صورت پالسی اعمال میشه. هر پالس شامل دو بخش اصلیه:
جریان پیک (Peak Current): جریان بالا که باعث ذوب شدن فلز پایه و تشکیل حوضچه مذاب میشه.
جریان پایه (Background Current): جریان پایین که حوضچه مذاب رو حفظ می‌کنه و از سرد شدن سریع اون جلوگیری می‌کنه.
4. فرکانس پالس (Pulse Frequency): تعداد پالس‌ها در ثانیه رو نشون میده. فرکانس بالاتر به معنی پالس‌های سریع‌تر و کنترل بیشتر روی حوضچه مذابه.
5. عرض پالس (Pulse Width) یا Duty Cycle: مدت زمانی که جریان در سطح پیک قرار داره رو نسبت به کل زمان یک پالس نشون میده. عرض پالس بیشتر به معنی گرمای ورودی بیشتره.
جوشکاری تیگ پالسی نسبت به جوشکاری تیگ معمولی مزایای متعددی داره که اون رو به گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از کاربردها تبدیل می‌کنه:
کنترل بهتر حوضچه مذاب: جریان پالسی باعث میشه حوضچه مذاب کوچکتر و متمرکزتر بشه و کنترل بیشتری روی اون داشته باشیم. این امر به ویژه در جوشکاری ورق‌های نازک و فلزات حساس به حرارت مفیده.
کاهش اعوجاج (Distortion): گرمای ورودی کمتر در جوشکاری تیگ پالسی باعث کاهش اعوجاج و تاب برداشتن قطعه کار میشه.
نفوذ بهتر: جریان پیک بالا در هر پالس، نفوذ عمیق‌تر و یکنواخت‌تری رو ایجاد می‌کنه.
کیفیت جوش بالاتر: جوش‌های ایجاد شده با جوشکاری تیگ پالسی معمولاً دارای ظاهر زیباتر، استحکام بیشتر و تخلخل کمتری هستن.
جوشکاری فلزات حساس:جوشکاری تیگ پالسی برای جوشکاری فلزاتی که به حرارت حساس هستن (مثل آلومینیوم، منیزیم و تیتانیوم) بسیار مناسبه.
کاهش پاشش (Spatter): جریان پالسی باعث کاهش پاشش فلز مذاب به اطراف میشه.
افزایش سرعت جوشکاری: در برخی موارد، جوشکاری تیگ پالسی می‌تونه سرعت جوشکاری رو افزایش بده.
جوشکاری تیگ پالسی به دلیل مزایای متعددی که داره، در صنایع مختلفی کاربرد داره:
صنایع هوافضا: جوشکاری قطعات حساس و نازک آلومینیومی و تیتانیومی در هواپیماها و فضاپیماها.
صنایع خودروسازی: جوشکاری قطعات بدنه، شاسی و اگزوز خودرو.
صنایع پزشکی: جوشکاری تجهیزات پزشکی و ایمپلنت‌های ساخته شده از فولاد ضد زنگ و تیتانیوم.
صنایع الکترونیک: جوشکاری قطعات الکترونیکی حساس.
ساخت و ساز: جوشکاری سازه‌های فلزی ظریف و دقیق.
صنایع غذایی و دارویی: جوشکاری مخازن و لوله‌های استیل ضد زنگ.
جواهرسازی: جوشکاری فلزات گرانبها.
جوشکاری تیگ پالسی تقریباً روی تمام فلزاتی که با جوشکاری تیگ معمولی قابل جوشکاری هستن، قابل اجراست. با این حال، بیشترین مزیت این روش در جوشکاری فلزات زیر دیده میشه:
آلومینیوم و آلیاژهای آن:جوشکاری تیگ پالسی به دلیل کنترل حرارت بهتر، برای جوشکاری آلومینیوم (که رسانایی حرارتی بالایی داره) بسیار مناسبه.
فولاد ضد زنگ (استیل):جوشکاری تیگ پالسی باعث کاهش کاربید کروم (که باعث کاهش مقاومت به خوردگی میشه) در فولاد ضد زنگ میشه.
تیتانیوم و آلیاژهای آن:جوشکاری تیگ پالسی به دلیل کنترل دقیق حرارت، از اکسید شدن تیتانیوم (که بسیار واکنش‌پذیره) جلوگیری می‌کنه.
منیزیم و آلیاژهای آن:جوشکاری تیگ پالسی به دلیل نقطه ذوب پایین منیزیم، از سوختن و تبخیر شدن اون جلوگیری می‌کنه.
مس و آلیاژهای آن , نیکل و آلیاژهای آن
| ویژگی | جوشکاری TIG معمولی | جوشکاری TIG پالسی |
|---|---|---|
| کنترل حرارت ورودی | دستی و وابسته به مهارت جوشکار | دقیق‌تر، با تنظیمات پالسی (فرکانس، جریان پیک، جریان پایه، عرض پالس) |
| یکنواختی جوش | وابسته به مهارت جوشکار | بهتر، به دلیل کنترل دقیق‌تر حوضچه مذاب |
| سرعت جوشکاری | معمولاً کمتر | می‌تواند بیشتر باشد (به ویژه در فلزات نازک) |
| اعوجاج و تاب برداشتن | بیشتر (به دلیل حرارت ورودی بالاتر و مداوم) | کمتر (به دلیل کنترل حرارت ورودی) |
| نفوذ جوش | می‌تواند متغیر باشد | یکنواخت‌تر و قابل کنترل‌تر |
| کیفیت ظاهری جوش | خوب (وابسته به مهارت) | بهتر، ظاهر تمیزتر و یکنواخت‌تر |
| مناسب برای فلزات نازک | با مهارت بالا امکان‌پذیر است | بسیار مناسب، خطر سوختگی و سوراخ شدن کمتر |
| مناسب برای فلزات ضخیم | مناسب | مناسب، اما ممکن است به جریان‌های بالاتر نیاز باشد |
| پیچیدگی تنظیمات | ساده‌تر | پیچیده‌تر، نیاز به دانش و تجربه بیشتر |
| هزینه تجهیزات | معمولاً کمتر | بیشتر (به دلیل قابلیت‌های پیشرفته‌تر دستگاه) |
| کاربردها | جوشکاری عمومی، تعمیرات، فلزات ضخیم‌تر | جوشکاری دقیق، فلزات نازک، آلیاژهای حساس، کاربردهای هوافضا و صنایع دقیق |
منبع: weldskill
برای انجام جوشکاری تیگ پالسی به تجهیزات زیر نیاز دارید:
1. دستگاه جوشکاری تیگ پالسی: این دستگاه باید قابلیت تولید جریان پالسی با تنظیمات فرکانس، عرض پالس، جریان پیک و جریان پایه رو داشته باشه.
2. تورچ تیگ: تورچ تیگ نگهدارنده الکترود تنگستن و هدایت کننده گاز محافظ به سمت حوضچه مذابه.
3. الکترود تنگستن: الکترود تنگستن در جوشکاری تیگ مصرف نمیشه، اما باید متناسب با نوع فلز و جریان جوشکاری انتخاب بشه.
4. گاز محافظ: معمولاً از گاز آرگون خالص یا مخلوط آرگون با هلیوم یا هیدروژن استفاده میشه.
5. سیلندر گاز و رگولاتور: برای ذخیره و تنظیم فشار گاز محافظ.
6. کابل و اتصالات: برای اتصال دستگاه جوشکاری به تورچ و قطعه کار.
7. تجهیزات ایمنی: ماسک جوشکاری، دستکش، لباس کار و کفش ایمنی.
8. فیلر متال (Filler Metal): در صورت نیاز به پر کردن شکاف یا افزایش ضخامت جوش، از فیلر متال (سیم جوش) استفاده میشه.
دستگاه‌های جوشکاری تیگ پالسی در انواع مختلفی تولید میشن:
دستگاه‌های تیگ AC/DC پالسی: این دستگاه‌ها هم قابلیت جوشکاری با جریان متناوب (AC) و هم جریان مستقیم (DC) رو دارن و برای جوشکاری طیف وسیعی از فلزات (از جمله آلومینیوم) مناسب هستن.
دستگاه‌های تیگ DC پالسی: این دستگاه‌ها فقط قابلیت جوشکاری با جریان مستقیم (DC) رو دارن و برای جوشکاری فولاد، استیل، مس و… مناسب هستن.
دستگاه‌های تیگ پالسی اینورتری: این دستگاه‌ها از تکنولوژی اینورتر استفاده می‌کنن که باعث کاهش وزن و ابعاد دستگاه، افزایش راندمان و کنترل دقیق‌تر جریان میشه.
دستگاه‌های تیگ پالسی ترانسی: این دستگاه‌ها از ترانسفورماتور برای تولید جریان جوشکاری استفاده می‌کنن و معمولاً بزرگتر و سنگین‌تر از دستگاه‌های اینورتری هستن.
| فلز | ضخامت (mm) | پیش‌گاز (ثانیه) | پس‌گاز (ثانیه) | پالس (هرتز) | جریان پایه (آمپر) | جریان بالا (آمپر) | نوع جریان |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| فولاد کربنی | 1-3 | 1-2 | 5-10 | 1-2 | 20-40 | 40-120 | DC |
| فولاد ضد زنگ | 1-3 | 1-2 | 7-12 | 0.5-2 | 15-30 | 30-100 | DC |
| آلومینیوم | 1-3 | 2-3 | 10-15 | 50-200 | 40-60 | 60-150 | AC |
| مس | 1-3 | 1-2 | 6-10 | 1-2 | 30-50 | 80-180 | DC |
| تیتانیوم | 1-3 | 2-4 | 15-25 | 0.5-1.5 | 10-25 | 25-90 | DC |
توجه: این مقادیر پیشنهادی هستند و ممکن است نیاز به تنظیمات دقیق‌تر داشته باشند.
منبع: weldskill
نوع جریان (AC/DC): برای جوشکاری آلومینیوم، دستگاه AC/DC لازمه.
آمپر دستگاه: آمپر دستگاه باید متناسب با ضخامت قطعه کار و نوع فلز انتخاب بشه.
قابلیت‌های تنظیم: دستگاه باید قابلیت تنظیم دقیق پارامترهای جوشکاری (فرکانس، عرض پالس، جریان پیک و…) رو داشته باشه.
کیفیت و برند: دستگاه‌های با کیفیت و از برندهای معتبر، عمر طولانی‌تر و عملکرد بهتری دارن.
قیمت: قیمت دستگاه‌های جوشکاری تیگ پالسی متفاوته. بودجه خودتون رو در نظر بگیرید.
جوشکاری تیگ پالسی یک روش جوشکاری پیشرفته و دقیقه که با کنترل دقیق جریان جوشکاری، امکان ایجاد جوش‌های با کیفیت بالا، استحکام زیاد و ظاهر زیبا رو فراهم می‌کنه. این روش به ویژه برای جوشکاری فلزات حساس، ورق‌های نازک و قطعاتی که نیاز به دقت بالا دارن، بسیار مناسبه. با انتخاب تجهیزات مناسب و تنظیم صحیح پارامترهای جوشکاری، می‌تونید از مزایای جوشکاری تیگ پالسی بهره‌مند بشید و جوش‌های بی‌نقصی ایجاد کنید.
در پایان اگر علاقمندی دوره جوشکاری تیگ پالسی ما شرکت کنید با مشاورین ما در ارتباط باشید 09376060577 – 02166000448
