![5اصل طلایی جوشکاری گالوانیزه [نکات کاربردی+تصویر]](https://weldskill.ir/wp-content/uploads/2025/01/نکات-طلایی-جوشکاری-گالوانیزه.webp "5اصل طلایی جوشکاری گالوانیزه [نکات کاربردی+تصویر]")
جوشکاری گالوانیزه یکی از چالش‌های متداول در صنعت است، زیرا فولاد گالوانیزه دارای پوششی از جنس روی است که از آن در برابر خوردگی محافظت می‌کند. معمولاً این پوشش پس از ساخت و جوشکاری قطعه اعمال می‌شود.
اما گاهی اوقات نیاز است که فولاد گالوانیزه را جوشکاری کنید.جوشکاری فولاد گالوانیزه امکان‌پذیر است، زیرا در واقع همان فولاد معمولی است که فقط یک لایه پوشش روی دارد. با برداشتن این پوشش، می‌توانید آن را مانند هر فولاد دیگری جوشکاری کنید.
همچنین می‌توانید آن را با وجود پوشش نیز جوشکاری کنید، اما نکات ایمنی مهمی وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید.
در این مقاله توضیح می‌دهیم که چرا جوشکاری فولاد گالوانیزه می‌تواند دشوار باشد، چگونه آن را آماده کنیم، چه فرآیندهای جوشکاری مختلفی در دسترس است و پس از جوشکاری چگونه باید با آن رفتار کرد.
جوشکاری فولاد گالوانیزه شبیه به جوشکاری فولاد نرم معمولی است، اما با چند پیچیدگی اضافه. این پیچیدگی‌ها می‌تواند جوشکاری فولاد گالوانیزه را برای شما دشوارتر کند.
روی در دمای پایین‌تری نسبت به فولاد ذوب و تبخیر می‌شود. اگر این بخارات روی نتوانند از منطقه جوش خارج شوند، ممکن است در آن محبوس شوند.
این به دام افتادن گازها به‌ویژه هنگام جوشکاری اتصالات T شکل یا لب روی هم، جایی که دو سطح گالوانیزه در ریشه جوش به هم می‌رسند، بیشتر رخ می‌دهد.
وقتی روی بین ورق‌ها تبخیر می‌شود، هیچ راهی جز نفوذ به داخل فلز جوش ندارد. این گاز محبوس شده باعث ایجاد تخلخل در جوش خواهد شد.مشکل دیگر در جوشکاری فولاد گالوانیزه این است که روی باعث بی‌ثباتی قوس می‌شود.
این اثر باعث ایجاد پاشش بیش از حد می‌شود و منجر به گرده جوشی خواهد شد که ظاهر آن نسبت به جوشکاری روی فولاد نرم بدون پوشش، نامطلوب‌تر است. برای جلوگیری از پاشش، به جز استفاده از اسپری ضد پاشش، کار زیادی نمی‌توانید انجام دهید.
روی همچنین می‌تواند هنگام استفاده از الکترود یا سیم جوش با محتوای سیلیکون بالا، باعث ترک خوردگی جوش شود. اگر از الکترود یا سیم جوش با محتوای سیلیکون بیشتر از 0.85 درصد استفاده کنید، سیلیکون باعث نفوذ روی به فلز پایه می‌شود.
روی به داخل فلز پایه نفوذ می‌کند و می‌تواند باعث ترک خوردگی شود. این احتمال به‌ویژه در مواردی که پوشش روی ضخیم است، بیشتر نگران‌کننده است.
بهترین راه برای مقابله با این مشکلات، آماده‌سازی فلز برای جوشکاری از طریق برداشتن بخشی از پوشش روی با سنگ‌زنی است.
برای دستیابی به بهترین نتایج در جوشکاری فولاد گالوانیزه، باید پوشش روی را از سطح فولاد جدا کنید.این کار احتمال نقص در جوش را به حداقل می‌رساند، زیرا به جای جوشکاری روی فولاد پوشش‌دار، روی فولاد نرم خالص جوشکاری می‌کنید.
هیچ فرآیند جوشکاری نمی‌تواند فولاد گالوانیزه و فولاد نرم را به طور مستقیم جوش دهد، بنابراین برداشتن پوشش روی بهترین گزینه شماست.
روش‌های مختلفی برای برداشتن پوشش وجود دارد، اما ساده‌ترین راه، سنگ زدن یا سنباده کاری پوشش با سنگ فرز است.
هنگام سنگ زدن فولاد گالوانیزه، همیشه از ماسک تنفسی استفاده کنید تا از استنشاق گرد و غبار جلوگیری شود. تنفس گرد و غبار روی در مقادیر زیاد می‌تواند باعث تب بخار فلزی شود.
می‌توانید از ماسه‌پاشی یا مشعل اکسی-استیلن برای برداشتن پوشش استفاده کنید، اما سنگ زدن مقرون به صرفه‌ترین و ساده‌ترین انتخاب برای اکثر افراد است.
نیازی به برداشتن تمام پوشش نیست. کافی است پوشش را تا رسیدن به فلز خالص، در محدوده 5 تا 10 سانتی‌متر (2 تا 4 اینچ) از هر طرف محل اتصال جوش بردارید.
فراموش نکنید که پوشش روی را از پشت محل اتصال نیز بردارید. باید پوشش روی را از هر جایی که در منطقه جوش سرخ می‌شود، برای جلوگیری از ایجاد بخارات سمی برداشته شود.
هنگامی که پوشش گالوانیزه را از سطح فولاد برمی‌دارید، می‌توانید از هر فرآیند جوشکاری و فلز پرکننده‌ای که برای جوشکاری فولاد نرم معمولی استفاده می‌کنید،بهره ببرید همچون جوشکاری با الکترود یا جوشکاری با فرایند میگ از روش های مورد استفاده در جوش گالوانیزه است .
اما اگر قصد دارید فولاد گالوانیزه را بدون برداشتن پوشش جوشکاری کنید، بسته به نوع فرآیند جوشکاری، نیازمندی‌های خاصی وجود خواهد داشت.
- محیط بیرونی: جوشکاری با الکترود روپوش‌دار بهترین انتخاب برای محیط‌های بیرونی است، که در آن بیشتر جوشکاری‌های فولاد گالوانیزه انجام می‌شوند.
- قوس و پوشش فلکس: این روش دارای قوسی است خشن و پوشش فلکسی که برای مقابله با روی (Zn) مناسب است.
- الکترودهای با پوشش سلولزی (مانند 6010 یا 6011): این الکترودها بهترین گزینه‌ها برای جوشکاری فولاد گالوانیزه هستند. قوس خشن آنها روی را به خوبی تبخیر می‌کنند و محتوای کم سیلیکون آنها احتمال ترک‌خوردگی جوش را کاهش می‌دهند.
- تکنیک سوطه‌زدن (Whip Technique): این تکنیک هنگام استفاده از الکترودهای 6010 یا 6011 به کار می‌رود و روی را قبل از رسیدن به ماسه جوش تبخیر می‌کند. دلیل استفاده از این تکنیک وجود مقدار زیادی گاز محافظ که پوشش فلکس تولید می‌کند است.
- سایت‌های فولاد آهنی کشیده (Galvanized Sheet Metal): برای جوشکاری فولاد آهنی کشیده، الکترود 6013 توصیه می‌شود، با این حال که این الکترود یک الکترود روتیلی است و مزایای الکترودهای با پوشش سلولزی را ندارد.
- تکنیک جوشکاری با الکترود 6013: این الکترودها از تکنیک سوطه‌زدن استفاده نمی‌کنند. به جای آن، مانند الکترود 7018، روی مفصل جوش کشیده می‌شوند.
نکته مهم :
- الکترود 6010 یا 6011: برای جوشکاری فولاد گالوانیزه در محیط‌های بیرونی و ساختارهای سنگین توصیه می‌شوند.
- الکترود 6013: برای جوشکاری فولاد آهنی کشیده (گالوانیزه) ترجیح داده می‌شود.
جوشکاری فولاد گالوانیزه با MIG می‌تواند چندین مشکل را ایجاد کند، که این مسائل آن را به گزینه‌ای ضعیف برای این کار تبدیل می‌کنند:
- ناوجود پوشش فلکس: از آنجا که سیم MIG پوشش فلکس یا هسته‌ای ندارد، هیچ عنصر اضافی برای کاهش احتمال عیوب جوش وجود ندارد.
- پاک کردن سطح جوش از آلاینده‌ها: پوشش فلکس به پاک کردن ماسه جوش از آلاینده‌ها کمک می‌کند، که این امر تعداد عیوب جوش را کاهش می‌دهد. بدون پوشش فلکس، بخارات روی به صورت طبیعی از منطقه جوش خارج می‌شوند، اما این کیفیت باعث می‌شود که روی در ماسه جوش باقی بماند.
1. استفاده از حالت انتقال پاششی (Spray Transfer):
– دمای بالاتر: انتقال پاششی با دمای بالاتر عمل می‌کند و روی را به سرعت بیشتری تبخیر می‌کند، اما باعث ایجاد پاشش زیادی می‌شود.
– گاز محافظ: برای انتقال پاششی، از ترکیب 90% آرگون و 10% CO2 استفاده کنید. اگر نیاز به تبخیر سریع‌تر روی دارید، می‌توانید نسبت CO2 را تا 20% افزایش دهید.
2. استفاده از حالت انتقال مدار کوتاه (Short Circuit Transfer):
– دمای پایین: دمای قوس در حالت انتقال مدار کوتاه معمولاً کمتر از آنچه برای تبخیر روی لازم است، بنابراین روی در ماسه جوش باقی می‌ماند.
– عیوب جوش: این کیفیت باعث عیوبی مانند عدم ادغام، پروری، پاشش بیش از حد و احتمال ترک‌خوردگی می‌شود.
– گاز محافظ: اگر از حالت انتقال مدار کوتاه استفاده می‌کنید، از گاز محافظ 100% CO2 استفاده کنید تا دمای قوس را افزایش دهید و عیوب جوش را کاهش دهید.
3. انتخاب سیم مناسب:
– سیم‌های با محتوای کم سیلیکون: سیم‌های ER70S-3 یا ER70S-2 با محتوای کمتر سیلیکون نسبت به ER70S-6 توصیه می‌شوند، زیرا محتوای بالای سیلیکون در سیم‌های ER70S-6 احتمال ترک‌خوردگی را افزایش می‌دهد.
4. تکنیک‌های جوشکاری:
– گپ ریشه (Root Gap): استفاده از گپ‌های ریشه کمی بزرگتر برای اجازه دادن به گاز روی تاکیده شود.
– گپ در اتصالات تی و لپ (Tee and Lap Joints): هنگام جوشکاری اتصالات تی یا لپ، گپ کوچکی بین صفحات بگذارید.
– تکنیک کشیدن (Pulling Technique): به جای تکنیک پیش‌بردن (Pushing Technique)، از تکنیک کشیدن استفاده کنید.
– سرعت جوش کمتر: جوشکاری به سرعت کمتر برای افزایش میزان گرما یا افزایش سرعت سیم و ولتاژ برای افزایش ورود گرما می‌تواند به نتایج بهتری بپردازد.
– اسپری ضد پاشش: از اسپری ضد پاشش بر روی نوزل استفاده کنید.
5. استفاده از سیم فلکس‌هسته‌ای (FCAW):
– نتایج بهتر: اگر از دستگاه جوشکاری MIG دارای سیم فلکس‌هسته‌ای (FCAW) استفاده می‌کنید، می‌توانید نتایج بهتری به دست آورید.
نکات مهم :
انتقال پاششی: برای جوشکاری فولاد گالوانیزه، حالت انتقال پاششی با ترکیب گاز 90% آرگون و 10% CO2 (یا تا 20% CO2) توصیه می‌شود.
- انتقال مدار کوتاه: اگر از حالت انتقال مدار کوتاه استفاده می‌کنید، از گاز محافظ 100% CO2 استفاده کنید.
- سیم‌های مناسب: ER70S-3 یا ER70S-2 به جای ER70S-6 توصیه می‌شوند.
- تکنیک‌های جوشکاری: استفاده از گپ‌های ریشه بزرگتر، گپ در اتصالات تی و لپ، تکنیک کشیدن، سرعت جوش کمتر، افزایش سرعت سیم و ولتاژ، و اسپری ضد پاشش.
- سیم فلکس‌هسته‌ای: برای نتایج بهتر، از سیم فلکس‌هسته‌ای استفاده کنید.
چرا سیم فلکس‌هسته‌ای برای جوشکاری فولاد گالوانیزه مناسب است؟
جوشکاری با سیم فلکس‌هسته‌ای برای فولاد گالوانیزه نتایج بهتری ارائه می‌دهد، زیرا پوشش فلکس در هسته سیم کمک می‌کند تا ماسه جوش از آلاینده‌ها پاک شود.
بهترین سیم‌های فلکس‌هسته‌ای برای جوشکاری فولاد گالوانیزه
1. سیم E71T-11:
– پوشش خودکار: این سیم خودپوشش‌دار است، بنابراین نیازی به مخزن گاز محافظ خارجی برای حفاظت منطقه جوش از محیط هوا نیست.
– مناسب برای محیط‌های بیرونی: سیم‌های خودپوشش‌دار برای استفاده در محیط‌های بیرونی مناسب هستند، که در آن بیشتر جوشکاری‌های فولاد گالوانیزه انجام می‌شوند.
– پیکربندی دستگاه: اگر از سیم خودپوشش‌دار در دستگاه جوشکاری MIG استفاده می‌کنید، رول‌های دستگاه را به رول‌های دندانه‌دار سیم فلکس‌هسته‌ای تغییر دهید و قطب‌گیری را بررسی کنید. سیم فلکس‌هسته‌ای به قطب‌گیری DC- (electrode negative) نیاز دارد، در حالی که سیم MIG به قطب‌گیری DC+ (electrode positive) نیاز دارد.
2. سیم‌های فلکس‌هسته‌ای با گاز محافظ (مانند E71T-1):
– کیفیت جوش: جوش‌های ایجاد شده با سیم E71T-1 کیفیت کمتری نسبت به سیم E71T-11 دارند، اما کمی بهتر از جوش‌های ایجاد شده با سیم MIG هستند.
– نامناسب برای محیط‌های بیرونی: این سیم برای جوشکاری در محیط‌های بیرونی مناسب نیست، زیرا گاز محافظ آن برای محیط‌های با آب و هوای آزاد مناسب نیست.
چالش‌های جوشکاری فولاد گالوانیزه با سیم فلکس‌هسته‌ای
- جوشکاری فولاد آهنی کشیده (Sheet Metal): جوشکاری فولاد آهنی کشیده با سیم فلکس‌هسته‌ای دشوارتر است، زیرا قوس جوش خیلی گرم‌تر و خشن‌تر است.
- پاشش بیش از حد: قوس جوش خشن‌تر باعث ایجاد پاشش بیش از حد می‌شود، که می‌تواند به کیفیت جوش آسیب برساند.
تکنیک‌های بهبود جوشکاری فولاد گالوانیزه با سیم فلکس‌هسته‌ای
1. استفاده از گپ‌های ریشه بزرگتر: گپ‌های ریشه کمی بزرگتر را در نظر بگیرید تا گاز روی بتواند از منطقه جوش خارج شود.
2. چک کردن قطبیت جوش : قطبیت را به DC- (electrode negative) تنظیم کنید.
3. استفاده از اسپری ضد پاشش: برای کاهش پاشش بیش از حد، از اسپری ضد پاشش بر روی نوزل استفاده کنید.
4. افزایش سرعت سیم و ولتاژ: برای افزایش ورود گرما، سرعت سیم و ولتاژ را افزایش دهید.
نکات مهم :
- سیم E71T-11: بهترین گزینه برای جوشکاری فولاد گالوانیزه، به خصوص در محیط‌های بیرونی.
- سیم E71T-1: گزینه مناسب‌تری نسبت به سیم MIG، اما برای محیط‌های بیرونی مناسب نیست.
- چالش‌ها: جوشکاری فولاد آهنی کشیده با سیم فلکس‌هسته‌ای دشوارتر است و می‌تواند باعث ایجاد پاشش بیش از حد شود.
- تکنیک‌های بهبود: استفاده از گپ‌های ریشه بزرگتر، چک کردن قطب‌گیری، استفاده از اسپری ضد پاشش، و افزایش سرعت سیم و ولتاژ.
جوشکاری فولاد گالوانیزه با TIG (Gas Tungsten Arc Welding) می‌تواند نتایج بسیار ضعیفی ارائه دهد، زیرا این روش نیاز به پاکیزگی کامل دارد. روی (Zn) که روی سطح فولاد گالوانیزه وجود دارد، در حین جوشکاری تبخیر می‌شود و الکترود و ماسه جوش را آلوده می‌کند. این آلودگی باعث می‌شود که نتایج جوش ضعیف باشد و نیاز به پاک کردن و بازپیوندزی الکترود بیشتر شود.
روش‌های بهبود جوشکاری فولاد گالوانیزه با TIG
اگر مجبورید فولاد گالوانیزه را با دستگاه جوشکاری TIG جوش دهید، می‌توانید اقدامات زیر را برای بهبود نتایج انجام دهید:
1. پاک کردن پوشش روی:
– از بین بردن پوشش: قبل از جوشکاری، پوشش روی را از منطقه جوش برداشته و فولاد را به حالت خالص (bare steel) تبدیل کنید. این کار بیشترین تأثیر مثبت را در کیفیت جوش دارد.
2. استفاده از TIG به عنوان دستگاه جوشکاری Stick (SMAW):
– تغییر دستگاه جوشکاری: اکثر دستگاه‌های جوشکاری TIG می‌توانند به عنوان دستگاه جوشکاری Stick نیز عمل کنند. برای این کار، کافی است تورچ TIG را با نگه‌دارنده الکترود (electrode holder) جایگزین کنید.
3. تکنیک‌های جوشکاری تکمیلی:
– زاویه تورچ: تورچ را با زاویه‌ای حدود 70 درجه نسبت به سطح قطعه نگه دارید. این زاویه بیشتری به گاز محافظ اجازه می‌دهد تا بخارات روی را از منطقه جوش دور کند.
– افزایش نرخ جریان گاز: نرخ جریان گاز محافظ را افزایش دهید تا بخارات روی را از منطقه جوش دور کند.
– عدم استفاده از لنز گاز: از استفاده از لنز گاز (gas lens) پرهیز کنید، زیرا این ابزار می‌تواند به جمع‌آوری بخارات روی کمک کند.
– انتخاب سیم جوش مناسب: از سیم جوش ER70S-2 برای جوشکاری فولاد گالوانیزه با TIG استفاده کنید. این سیم به نتایج بهتری منجر می‌شود.
– گاز محافظ مناسب: بهترین گاز محافظ برای جوشکاری TIG، 100% آرگون است، که گاز محافظ رایج برای این روش است.
محدودیت‌ها
- استفاده در محیط‌های بیرونی: این روش در محیط‌های بیرونی کارآیی ندارد، زیرا برای جوشکاری TIG نیاز به گاز محافظ خارجی برای حفاظت منطقه جوش از محیط هوا دارد.
نکات مهم
- پاک کردن پوشش روی: قبل از جوشکاری، پوشش روی را از منطقه جوش برداشته و فولاد را به حالت خالص تبدیل کنید.
- تغییر دستگاه جوشکاری: اگر مجبورید از دستگاه TIG استفاده کنید، آن را به عنوان دستگاه جوشکاری Stick (SMAW) استفاده کنید.
- تکنیک‌های بهبود: زاویه تورچ را 70 درجه تنظیم کنید، نرخ جریان گاز محافظ را افزایش دهید، از استفاده از لنز گاز پرهیز کنید، و از سیم جوش ER70S-2 استفاده کنید.
- گاز محافظ: 100% آرگون بهترین گزینه برای جوشکاری TIG است.
- محدودیت‌ها: این روش در محیط‌های بیرونی کارآیی ندارد.
جوشکاری فولاد گالوانیزه می‌تواند به دلیل وجود پوشش روی (Zn) چالش‌برانگیز باشد. اما با اتباع چندین نکته مهم، می‌توانید نتایج بهتری به دست آورید. در اینجا برخی از نکات مفید برای جوشکاری موفق فولاد گالوانیزه آورده شده‌اند:
1. برداشتن پوشش روی:
– حذف پوشش 2-4 اینچ در هر طرف اتصال جوش: پوشش روی را حداقل 2 تا 4 اینچ از هر طرف اتصال جوش برداشته و فولاد را به حالت خالص تبدیل کنید. این کار به کاهش آلودگی ماسه جوش و بهبود کیفیت جوش کمک می‌کند.
2. استفاده از جوشکاری Stick (SMAW):
– پیشنهاد برای استفاده از جوشکاری Stick: هرگاه امکان داشته باشید، از روش جوشکاری Stick استفاده کنید. این روش برای جوشکاری فولاد گالوانیزه مناسب‌تر است و نیاز به پاک کردن پوشش روی کمتر است.
3. گپ ریشه در اتصالات لپ و تی:
– گپ کوچک در اتصالات لپ و تی: در اتصالات لپ (Lap Joints) و تی (Tee Joints)، گپ کوچکی بگذارید. این گپ به گاز روی اجازه می‌دهد تا از منطقه جوش خارج شود و کیفیت جوش را بهبود می‌بخشد.
4. گپ ریشه گسترده‌تر در اتصالات بات:
– گپ ریشه گسترده‌تر برای اتصالات بات: در اتصالات بات (Butt Joints)، از گپ ریشه گسترده‌تر استفاده کنید. این کار به جلوگیری از تجمع گاز روی در ماسه جوش کمک می‌کند.
5. پر کردن حفره‌های جوش:
– پر کردن حفره‌ها در انتهای جوش: همیشه حفره‌های جوش (craters) در انتهای اتصال جوش را پروری کنید. این کار به جلوگیری از ترک‌خوردگی و عیوب جوش کمک می‌کند.
6. کوتاه نگه داشتن طول قوس:
– کوتاه نگه داشتن طول قوس جوش: طول قوس جوش را کوتاه نگه دارید. این کار به کنترل حرارت و کاهش آلودگی ماسه جوش به روی کمک می‌کند.
7. انبر اتصال رو به فولاد خالص وصل کنید :
– انبر اتصال (ground clamp) به فولاد خالص: در صورت امکان، کلیپ کاری را به فولاد خالص (bare metal) اتصال دهید. این کار به ایجاد جوشی بیشتر و کیفیت بهتری کمک می‌کند.
8. استفاده از آمپر بالاتر یا سرعت سفر کمتر:
– آمپر بالاتر یا سرعت سفر کمتر: از آمپر بالاتر یا سرعت سفر کمتر استفاده کنید. این کار به ایجاد گرما بیشتر و تبخیر سریع‌تر روی کمک می‌کند.
9. استفاده از الکترود ضخیم‌تر:
– الکترود ضخیم‌تر: از الکترود ضخیم‌تر استفاده کنید تا بتوانید آمپریتیژ بالاتری اعمال کنید. این کار به کاهش آلودگی الکترود و بهبود کیفیت جوش کمک می‌کند.
جوشکاری فولاد گالوانیزه موجب کاهش کیفیت پوشش روی (Zn) می‌شود، که این پوشش برای مقاومت در برابر خوردگی (anti-corrosion) بسیار مهم است. بنابراین، پس از جوشکاری، باید اقداماتی را برای حفاظت از مناطق مورد تأثیر از خوردگی انجام دهید. در اینجا نکاتی برای این کار آورده شده است:
1. پاک کردن مناطق مورد تأثیر:
– برداشتن پوشش با استفاده از شن‌زدگی (Sandblasting): قبل از پوشاندن مجدد، مناطق جوش‌شده را با استفاده از شن‌زدگی یا یک پد زنگ زدن (sanding pad) روی دستگاه چرخ‌کشی (angle grinder) پاک کنید. این کار باعث می‌شود که هرگونه پوشش باقی‌مانده یا آلاینده‌ها از سطح حذف شوند.
– پاک کردن با رن جارو (Thinner) یا محلول‌ساز (Solvent): سطح آماده شده را با رن جارو یا محلول‌ساز پاک کنید تا هرگونه آلاینده‌های باقی‌مانده را حذف کنید.
2. پوشاندن مجدد با اسپری پوشش گالوانیزه :
– استفاده از اسپری حاوی روی: برای حفاظت از مناطق جوش‌شده، از اسپرهای که محتوای زیادی روی دارند استفاده کنید. این اسپری می‌توانند مقاومت در برابر خوردگی را بازگردانند.
جوشکاری فولاد گالوانیزه می‌تواند به دلیل تبخیر روی و تولید دوده‌های آن، موجب تهوع‌هایی ایمنی‌ای برای سلامتی جوشکاران شود. یکی از مشکلات اصلی که با این روش جوشکاری مواجه هستید، “بیماری دوده فلز” (Metal Fume Fever) است که به علائمی مشابه با آنفلوآنزا می‌انجامد.
بیماری دوده فلز (Metal Fume Fever)
بیماری دوده فلز اغلب در جوشکاران رخ می‌دهد که دوده‌های اکسید فلزات را مصرف می‌کنند. این دوده‌ها عمدتاً اکسید روی (Zinc Oxide) را شامل می‌شوند، اما در برخی فرآیندهای جوشکاری، اکسید کادمیوم (Cadmium Oxide) و منگنز (Manganese Oxide) نیز وجود دارند.
عوارض بیماری دوده فلز یا تب فلز :
- خستگی شدید و احساس چills (چیلز) در سراسر بدن.
- تب (Fever): دمای بالا.
- تهوع (Nausea): احساس اشنای و ممکن است به تهوع منجر شود.
- سردرد (Headaches): سردردهای شدید.
- خستگی شدید (Fatigue): خستگی بسیار زیاد.
- توهم (Dizziness): احساس توهم .
- توه شدید (Extreme thirst): توه شدید شدید.
مدت زمان بروز علائم:
- علائم معمولاً در 4 ساعت اول پس از مواجهه ظاهر می‌شوند و تا 48 ساعت ادامه دارند.
درمان:
- خودمحدودیت: بیماری دوده فلز به طور کلی خفیف و خودمحدود است.
- درمان علائم: مصرف داروهای خفیف ملایم‌کننده حرارت، مایعات برای جلوگیری از خشکی، و در برخی موارد اکسیژن برای کاهش کم‌اکسیژنی (hypoxemia).
یک افسانه: مصرف شیر پس از جوشکاری فولاد گالوانیزه
شاید شنیده‌اید که مصرف شیر می‌تواند بیماری دوده فلز را درمان کند. این ادعا صحیح نیست. دوده‌های فلز و شیر از مسیرهای متفاوت وارد بدن می‌شوند و یکی از دیگری تأثیر نمی‌گذارد. همچنین، هیچ شواهد علمی‌ای برای این ادعا وجود ندارد.
بهترین روش‌های جلوگیری از مواجهه با دوده‌های فلز
1. برداشتن پوشش روی:
– حذف پوشش روی: پوشش روی را از سطح فولاد پس از جوشکاری حذف کنید.
2. نصب سیستم‌های جذب دوده:
– جذب دوده: سیستم‌های جذب دوده (fume extraction systems) را نصب کنید یا از تهویه مناسب استفاده کنید.
3. استفاده از تجهیزات حفاظتی شخصی (PPE):
– استفاده از رزرواتور (Respirator): از رزرواتورهای فعال (Powered Air-Purifying Respirators – PAPR) استفاده کنید.
– خودمراقبتی : در فضاهای محدود (confined spaces) از جوشکاری خودداری کنید.
4. تهویه مناسب:
– تهویه کافی: از تهویه کافی استفاده کنید تا دوده‌های جوش را از محیط کار خارج کنید.
جوشکاری فولاد گالوانیزه امکان‌پذیر است، اما نیاز به آموزش دارد. برای یادگیری مهارت‌های لازم و جلوگیری از خطرات سلامتی، حتماً در دوره‌های آموزشی جوشکاری شرکت کنید.
